9 thói quen của người nhật thay đổi cuộc sống của bạn
Hầu hết mọi người đều phấn đấu để có được hạnh phúc và ý thức về mục đích trong cuộc sống. Nhưng đôi khi, những trở ngại từ hoàn cảnh có thể cản trở những mục tiêu này. May mắn thay, văn hóa Nhật Bản đưa ra những phương pháp thực hành hàng ngày hỗ trợ bạn đạt được điều bạn muốn hướng tới.
Hãy cùng theo dõi và khám phá những triết lý sống trong văn hóa Nhật Bản. Những khái niệm này thúc đẩy sự xem xét nội tâm và suy ngẫm về việc đương đầu với thất bại, trân trọng hiện tại và giải quyết các vấn đề cơ bản như tài chính và môi trường.
1/Sống có mục đích- Ikigai
Ikigai là một khái niệm bắt nguồn từ Okinawa và là một trong những trụ cột cơ bản để đạt được cuộc sống lâu dài và trọn vẹn trong xã hội Nhật Bản. Tuổi thọ vượt trội của cư dân trên đảo là kết quả đến từ sự tập trung đặc biệt mà họ dành cho ikigai. Họ hướng tới việc tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống – lý do để thức dậy và làm việc chăm chỉ mỗi ngày.
Việc khám phá ikigai của bạn có thể nói dễ hơn làm. Để tìm thấy Ikigai của chính mình, bạn phải dành nhiều gian để thiền định và suy ngẫm cá nhân. Đó là lời kêu gọi xác định những gì bạn yêu thích, những gì thế giới cần, những gì bạn giỏi và những gì bạn có thể được trả tiền. Bạn có thể thấy một ví dụ về ý tưởng này trong sơ đồ năm 2014 của Marc Winn, được mô phỏng theo sơ đồ Venn. Sơ đồ là sự kết hợp các khía cạnh phản ánh niềm đam mê, sứ mệnh, chuyên môn và nghề nghiệp của một người. Theo cách tiếp cận này, ikigai nằm ở điểm giao giữa 4 khía cạnh được liệt kê bên trên.
Nếu muốn khám phá ikigai của mình, bạn nên suy ngẫm về những trụ cột cơ bản do Winn thiết lập để hỗ trợ bạn:
• Bắt đầu từ việc nhỏ, nếu bạn muốn học điều gì đó, hãy bắt đầu với những buổi học đơn giản và tập trung để bạn bắt kịp nhịp độ
• Tránh tập trung vào của cải vật chất mà nỗ lực này có thể mang lại cho bạn mà hãy tập trung vào sự hài lòng mà bạn sẽ nhận được khi tham gia
• Hòa hợp với những người xung quanh bất cứ khi nào có thể; hành động của bạn tác động đáng kể đến họ.
• Tận hưởng những điều đơn giản Có thể là như một tách cà phê vào buổi sáng, ánh nắng sưởi ấm khuôn mặt bạn, hay trò chuyện với người quan trọng với bạn. Nếu bạn giữ những giá trị đó trong trái tim mình, bạn sẽ đi đúng hướng.
• Luôn vững vàng trong hiện tại thông qua việc cho phép bản thân chấp nhận vị thế hiện tại của mình và lấy điều này làm động lực để cải thiện tương lai.
2/Hansei- Tập trung vào sự xem xét nội tâm. Hansei liên quan đến việc thừa nhận sai lầm, học hỏi , chịu trách nhiệm và đối đầu trực tiếp để ngăn những sai lầm xảy ra lần nữa. Bằng cách chấp nhận thất bại, bạn nhận thức được hành động của mình và được trang bị tốt hơn để quyết định xem bạn muốn cuộc đời mình đi đến đâu.
Hansei có một số lợi ích, bao gồm:
• Tăng cường khả năng xem xét nội tâm để xác định vấn đề.
• Khả năng chịu trách nhiệm khi gặp khó khăn.
• Hiểu rõ hơn về nguyên nhân thất bại.
• Động lực để thực hiện hành động có mục đích nhằm ngăn chặn các vấn đề tái diễn.
3/ Kintsugi- Chữa lành và nâng niu
Hãy nói về kintsugi, một kỹ thuật thủ công của Nhật Bản còn được gọi là “mộc vàng”. liên quan đến việc sửa chữa các vết nứt trên đồ gốm bằng cách sử dụng bột sơn mài, vàng, bạc hoặc bạch kim. Ngoài giá trị biểu tượng, Kintsugi còn được đánh giá cao về tính thẩm mỹ vì tập trung vào việc sửa chữa những gì đã bị hỏng. Khi tôn vinh những vết sẹo như một phần lịch sử của đồ vật, khôi phục lại giá trị và với phương pháp này, đồ vật mang một vẻ đẹp đặc trưng khác biệt.
Nghệ thuật này có thể là phép ẩn dụ cho cuộc sống, biến những trải nghiệm và vết thương trong quá khứ thành những bài học quý giá. Như một lời nhắc nhở rằng không nên che giấu những vết sẹo mà hãy coi đó là biểu tượng của sự kiên cường và lời kêu gọi đón nhận sự thay đổi.
Cách tốt nhất để trở nên kiên cường hơn là gì? Làm thế nào bạn có thể củng cố và chữa lành tinh thần của mình sau khi trải qua một trải nghiệm đau thương như vậy? Bạn có thể bắt đầu với những lời khuyên sau:
• Tập hợp các mảnh ghép: Sau mỗi lần thất bại, hãy đối mặt với tình huống đó và đứng vững trở lại. Thường phải mất vài ngày để hồi phục, nhưng đừng ngừng sống với hiện tại.
• Hiểu hoàn cảnh của bạn: Phân tích cẩn thận những gì đã xảy ra và viết ra để hiểu rõ hơn.
• Học hỏi từ nghịch cảnh: Những bài học hay khía cạnh tích cực nào có thể rút ra từ kinh nghiệm?
• Tái tạo: Tập trung chữa lành vết thương như sửa chữa một ấm trà sứ nhỏ. Hãy đối xử với bản thân bằng sự tôn trọng và quan tâm.
• Trân trọng những vết sẹo: Hãy coi mỗi vết sẹo như một khoảnh khắc khó khăn mà bạn đã vượt qua, một dấu hiệu rõ ràng về sự xứng đáng của chính bạn.
4/Ichigo ichie – Tận hưởng hiện tại và buông bỏ những sai lầm trong quá khứ. Triết lý này đặc biệt rõ ràng trong nghi lễ trà đạo nổi tiếng, nơi mọi chi tiết đều được thưởng thức và sống động một cách mãnh liệt.
Chúng ta cũng có thể lấy cảm hứng từ thú cưng của mình và noi gương chúng. Chúng luôn sống trong hiện tại, vui vẻ dành thời gian cho chủ nhân mà không tính đến khả năng các tương tác của chúng trở nên đơn điệu.
5/ wabi sabi, một thuật ngữ tiếng Nhật tượng trưng cho vẻ đẹp của sự không hoàn hảo và sự trôi qua không thể tránh khỏi của thời gian. Triết lý được gói gọn các giai đoạn khác nhau của cuộc sống – sinh ra, lớn lên, già đi và chết. Chu kỳ này biểu thị sự chấp nhận tính nhất thời và sự không hoàn hảo, một lời nhắc nhở vĩnh viễn về bản chất phù du của chúng ta.
Wabi tượng trưng cho vẻ đẹp giản dị, trong khi sabi tượng trưng cho sự già nua cũng như sự hao mòn. Wabi Sabi cũng có thể được hiểu là một cách nhìn khác về âm và dương. Cùng nhau, song hành thể hiện tầm nhìn về tính thẩm mỹ coi trọng những vết nứt và dấu vết của thời gian. Tư duy này thúc đẩy sự chấp nhận bản thân bằng cách thừa nhận bản chất phù du của cuộc sống, thách thức các chuẩn mực vẻ đẹp thông thường và củng cố lòng tự trọng.
6/ kakebo, tập trung vào việc tiết kiệm hiệu quả. Được sáng lập vào năm 1904 bởi Motoko Hani, nhà báo chuyên nghiệp đầu tiên của Nhật Bản, khái niệm này tập trung vào việc giúp mọi người quản lý thu nhập và chi tiêu bằng cách đặt ra các mục tiêu tiết kiệm. Chia chi tiêu thành các hạng mục thiết yếu, giải trí và phát triển cá nhân, đồng thời khuyến khích mọi người xem xét cách thức và những gì họ tiêu tiền vào.
Triết lý đằng sau kakebo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ưu tiên các chi phí thiết yếu hơn những chi phí không cần thiết, chia chúng thành các danh mục cụ thể. Phục vụ như một công cụ để đánh giá thói quen chi tiêu và nâng cao phúc lợi tài chính. Vào cuối mỗi tháng và cuối năm, việc cân đối được thực hiện để đánh giá xem các mục tiêu có đạt được hay không và điều chỉnh thói quen chi tiêu nếu cần thiết.
Hiệu quả của kakebo là rõ ràng, các hộ gia đình ở Nhật Bản tiết kiệm trung bình 25%, một sự tương phản rõ rệt với xu hướng tiết kiệm toàn cầu, đặc biệt là ở các khu vực như Mỹ Latinh.
7/Osoji- Thanh lọc và đổi mới
Nghi thức osoji dựa trên sự thanh lọc sâu, sự bình yên và đổi mới cá nhân. Osoji liên quan đến việc dọn dẹp nhà cửa cùng với việc thanh lọc tinh thần và cảm xúc. Đó là một hành động có ý thức nhằm tìm cách loại bỏ những thứ không còn cần thiết ra khỏi nhà, bao gồm quần áo, đồ đạc và những đồ vật bị hư hỏng. Đó là một hình thức thiền tích cực phản ánh sự thanh lọc bên trong và bên ngoài, buông bỏ cái cũ và chuẩn bị đón nhận những điều mới.
Osoji, có nghĩa là “làm sạch tuyệt vời”, được thực hiện một cách hết sức cẩn thận và kiên nhẫn. Bắt đầu bằng việc mở cửa sổ để giải phóng những năng lượng xấu và cho phép không khí trong lành tràn vào và thông gió cho không gian của bạn. Việc làm sạch bắt đầu từ những phần cao nhất của đồ nội thất, loại bỏ bụi bẩn thường không được chú ý và tích tụ nhiều nhất.
Nhưng nghi lễ này không chỉ giới hạn ở nhà; bạn có thể áp dụng cho văn phòng, trường học và các đền thờ tôn giáo của mình. Bạn có thể cất hộp và túi trong mỗi phòng hoặc trong nhà kho để thu thập những thứ bạn không cần nữa. Mỗi khu vực cũng có một ý nghĩa riêng. Ví dụ, vệ sinh phòng tắm được cho là sẽ thu hút tiền bạc và sức khỏe, dọn dẹp nhà bếp chữa lành cảm xúc và dọn dẹp phòng khách sẽ mang lại may mắn cho bạn. Osoji dạy bạn đánh giá cao mọi đồ vật trong nhà và cuối cùng phản ánh tình hình tài chính của bạn.
8/ Shinrin yoku- liệu pháp “tắm rừng” hòa mình vào thiên nhiên. Cách thực hành khuyến khích sự thư giãn và tách rời khỏi những lo lắng hàng ngày cũng như những điều có thể gây đau khổ. Bao gồm việc đi bộ xuyên rừng, chú ý đến các giác quan của bạn và tránh xa những phiền nhiễu về công nghệ và xã hội.
Bằng cách đắm mình trong một chuyến đi bộ vui vẻ qua công viên hoặc vườn bách thảo, bạn sẽ đánh thức các giác quan của mình để hiện diện trọn vẹn trong môi trường tự nhiên. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng việc được bao quanh bởi cây xanh giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và sức khỏe thể chất và tinh thần, giảm huyết áp, nhịp tim và căng thẳng. Hoạt động này cũng làm tăng khả năng sáng tạo, sự tập trung và chất lượng giấc ngủ.
Các quốc gia khác cũng áp dụng thông lệ này bằng cách tạo ra các khu tắm rừng gần thành phố để người dân đến thăm khi cần thiết.
Thực hành này cho phép bạn kết nối với các giác quan và bản chất của mình. Bạn sẽ thực hiện trong im lặng, không có thiết bị điện tử trong tầm tay và trong sự cô độc chủ động để bạn có thể lắng nghe thiên nhiên và chính mình.
9/phương pháp kaizen, bắt nguồn từ các từ tiếng Nhật kai (thay đổi) và zen (tốt hơn), thể hiện triết lý cải tiến liên tục áp dụng cho mọi khía cạnh của cuộc sống. Phương châm đơn giản nhưng mạnh mẽ “Hôm nay tốt hơn hôm qua, ngày mai tốt hơn hôm nay”. Cách tiếp cận này khuyến khích bạn thực hiện những hành động nhỏ hàng ngày, đòi hỏi nỗ lực tối thiểu để đạt được những thay đổi lâu dài đáng kể.
Nguồn gốc của Kaizen bắt nguồn từ Thế chiến thứ hai. Nhờ phương pháp này, đất nước đã có thể xây dựng lại nền kinh tế của mình thông qua phương pháp PDCA, lập kế hoạch, thực hiện, kiểm tra, hành động, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các quy trình chuyên môn nhằm từng bước cải thiện đất nước.
Kaizen cũng giúp giảm bớt sự chán nản liên quan đến việc có những mục tiêu quá tham vọng hoặc áp lực mong đợi thành công ngay lập tức ở một việc gì đó mà bạn mới bắt đầu học. Triết lý của những thói quen nhỏ này được thể hiện trong bốn nguyên tắc sau: quy trình, sản phẩm, con người và môi trường. Hệ thống này thúc đẩy kỷ luật và giúp tạo ra thói quen nhất quán, tạo điều kiện cho việc học tập liên tục và giảm khả năng chống lại sự thay đổi.
Ví dụ, nếu ai đó mong muốn trở thành một người ham đọc sách, Kaizen sẽ gợi ý bạn nên bắt đầu bằng những bước đơn giản như chọn một cuốn sách và đọc một trang mỗi ngày. Sau đó, dần dần xây dựng thói quen đọc và tăng tần suất đọc cũng như số trang đọc cho đến khi đạt được mục tiêu. Kaizen khuyến khích làm việc thông minh, hướng tới cải tiến liên tục và nâng cao tiêu chuẩn cá nhân.
Nếu bạn muốn thực hiện bước đầu tiên để thực hiện Kaizen và học một thói quen hoặc kỹ năng mới, hãy làm theo các bước sau:
1. Đánh giá ban đầu: Xác định kết quả bạn mong đợi đạt được với kỹ năng bạn đang học hiện tại và bạn phải làm việc chăm chỉ như thế nào để đạt được nó.
2. Mục tiêu rõ ràng và cụ thể: Đặt mục tiêu cụ thể. Tập trung vào một hoặc một vài mục tiêu cùng một lúc để tránh mất động lực.
3. Phân tích phương pháp: Xác định những cách tốt nhất để đạt được mục tiêu và áp dụng chúng vào thói quen của bạn khi thực hiện.
4. Chia mục tiêu thành các bước nhỏ: Chia mục tiêu thành các hành động đơn giản hàng ngày để bạn tập trung vào những gì bạn cần làm tiếp theo.
5. Đánh giá lại và điều chỉnh: Thường xuyên xem xét những gì hiệu quả, những gì không hiệu quả và điều chỉnh khi cần thiết.
Thành công về kinh tế của Nhật Bản, tuổi thọ của người dân và sự phổ biến toàn cầu của nền văn hóa Nhật Bản không phải là ngẫu nhiên. Những thực tiễn và triết lý khác nhau được nêu bật trong bản tóm tắt này đã ăn sâu vào văn hóa Nhật Bản và góp phần lớn vào sự thịnh vượng của họ. Bây giờ đến lượt bạn đánh giá cao những kiến thức sâu sắc từ đất nước này và nền văn hóa của nó.
Rõ ràng là cả ikigai và hansei đều đưa ra một khuôn khổ để sống một cuộc sống ý nghĩa và trọn vẹn. Ikigai giúp bạn xác định mục đích và niềm đam mê của mình, trong khi hansei dạy bạn cách học hỏi từ những kinh nghiệm trong quá khứ và trưởng thành từ chúng. Những khái niệm này thúc đẩy một lối sống cân bằng, chánh niệm, tập trung vào sự phát triển cá nhân.
Kỹ thuật kintsugi thúc đẩy sự trân trọng những điều không hoàn hảo và những vết sẹo, trong khi wabi sabi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc trân trọng vẻ đẹp trong sự không hoàn hảo và dòng chảy của thời gian. Và với kakebo, bạn có thể sử dụng các chiến lược để chăm sóc ví của mình.
Trải nghiệm shinrin yoku không chỉ đơn thuần là đi dạo trong rừng; đó là một trải nghiệm trẻ hóa với thiên nhiên mang lại lợi ích cả về thể chất và tinh thần. Cùng với osoji, tập tục cổ xưa này của Nhật Bản đóng vai trò như một lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc chăm sóc bản thân và duy trì mối liên hệ chặt chẽ, liên tục với thế giới xung quanh bạn.
Bạn hãy thử
• Bắt đầu thực hành Kaizen bằng cách biến những khái niệm đã học thành thói quen. Hãy chọn những thứ phù hợp nhất với bạn và hoàn cảnh hiện tại của bạn và tập trung vào việc cải tiến liên tục.
• Đăng ký tham gia hội thảo kintsugi hoặc sửa chữa các đồ gốm bị hỏng của bạn bằng cách làm theo hướng dẫn trên YouTube.
• Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về Nhật Bản và khám phá bí quyết sống lâu của nước này, hãy xem bản tóm tắt Ikigai của chúng tôi: Bí quyết sống lâu và hạnh phúc của người Nhật.
Ảnh: Digib34r
